gepubliceerd op 17 april 2008
De Volkskrant


Regisseur Andrzej Jakimowski heeft een oudere zus, die hij in zijn jeugd mateloos bewonderde. Ze moest vaak op hem passen, en parkeerde hem dan maar bovenop een kast, waar hij weinig kwaad kon uitrichten.

Die jeugdherinneringen vormden het uitgangspunt voor Tricks, waarin de 6-jarige Stefek verwoede pogingen doet de loop van het lot te beinvloeden. Hij is ervan overtuigd dat zijn zus Elka weet hoe dat moet. Zij kent trucjes.

Volledig autobiografisch is de film niet, maar het is duidelijk dat Jakimowski ooit een jongetje als Stefek is geweest. Nauwgezet en levendig roept Tricks het gevoel op dat de wereld stuurbaar is, als je maar hard genoeg je best doet. Stefeks magische denken en zijn ongebreidelde vertrouwen in de volwassenen om hem heen, zo typerend voor zijn leeftijd en later ook zo gauw weer vergeten, worden door Jakimowski op waarde geschat.

Stefek en Elka wonen op het Poolse platteland. Hun vader heeft jaren geleden het gezin verlaten. Stefek denkt hem gezien te hebben op het station, waar hij als forens elke dag een overstap maakt. Dat moet anders kunnen, denkt de jongen: hij zal die man wel even in de richting van zijn moeder sturen.

De nadruk op Stefeks naieve blik, het warme camerawerk en de lome sfeer van een provinciestad in zomertijd maken Tricks ondanks de hedendaagse setting tot een nostalgisch drama. Jakimowski's filmtaal is tijdloos, zijn aankleding ouderwets. De achttienjarige Elka lijkt met haar lange benen en korte rokjes zo uit de jaren zestig gestapt, evenals haar sletterig uitgedoste buurvrouw. Met dergelijke ingrediënten ligt klefheid op de loer, maar Jakimowski blijft uit de buurt van goedkope sentimenten. Tricks is een oprechte ode aan de grote dromen van een kleine jongen.

PK, De Volkskrant

http://www.volkskrant.nl/archief_gratis/article606814.ece/Lome_sfeer_in_een_tijdloos_drama